Błonnik pokarmowy - źródła w diecie, zapotrzebowanie i rola jaka pełni w organizmie

Błonnik pokarmowy - źródła w diecie, zapotrzebowanie i rola jaka pełni w organizmie

Błonnik pokarmowy, głównie znany z właściwość ułatwiających wypróżnienie przy zaparciach. Niedoceniany i bardzo często spożywany w zbyt małych ilościach.

Czym jest, jakie ma właściwości, kto i ile powinien dostarczać go w diecie?

Zaraz postaram się wyjaśnić te kwestie.

Błonnik pokarmowy to nie jedna, ale różne substancje, zazwyczaj pochodzenia roślinnego, należące do „rodziny” węglowodanów. W skład błonnika wchodzą polisacharydy: celuloza, hemiceluloza, pektyny, gumy, śluzy, polisacharydy alg, kutyna na powierzchniach owoców i liści, suberyny na podziemnych częściach roślin oraz należąca do wielocukrów lignina. Nie ulegają one procesom trawienia w przewodzie pokarmowym.

Skoro błonnik pokarmowy jest odporny na rozkład przez enzymy trawienne i nie ulega wchłanianiu, po co mamy go dostarczać?

Powodów jest wiele i mają one wpływ na zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Funkcje jakie pełni błonnik pokarmowy:

ma zdolność wiązania wody, przez co zwiększa masę i objętość kału oraz wypełnia jelita, umożliwiając ich ruchy perystaltyczne i usuwanie z przewodu pokarmowego niestrawionych resztek pokarmowych
zapobiega nowotworom jelita grubego
zapobiega chorobie uchyłkowej jelit
daje uczucie sytości, przez co ułatwia odchudzanie
może wiązać sole kwasów żółciowych oraz cholesterol, w wyniku czego zwiększa się ich wydalanie z kałem (obniża zawartość cholesterolu we krwi zapobiegając miażdżycy),
zmniejsza wchłanianie węglowodanów, obniża zawartość glukozy we krwi i obniża zapotrzebowanie na insulinę – bardzo ważna kwestia w przebiegu cukrzycy
posiada zdolność wiązania metali ciężkich i innych substancji toksycznych, działa odtruwająco
obniża ciśnienie tętnicze krwi
pomaga w prawidłowym rozwoju bakterii jelitowych, jest prebiotykiem

Źródłami błonnika pokarmowego są:

dojrzałe warzywa
mniej dojrzałe owoce
nasiona roślin strączkowych
kasze
produkty pełnoziarniste jak chleb, makaron, ryż

Błonnika pokarmowego nie posiadają:

mięso
mleko
jaja
masło
oleje
alkohole

Błonnik pokarmowy powinien być dostarczany w ilości 25-40g dziennie. Ilość ta pozwoli na regularność wypróżnień oraz działanie oczyszczające poprzez wiązanie metali ciężkich i substancji toksycznych w organizmie. Dostarczenie błonnika w odpowiedniej ilości będzie działać profilaktycznie na chorobę uchyłkową jelit i chorobę nowotworową jelita grubego.

Badając przyczynę zachorowania na raka jelita grubego, zauważono, że wszyscy pacjenci stosowali dietę niskobłonnikową, wynikającą z unikania warzyw, nasion roślin strączkowych i owoców, kasz oraz produktów zawierających pełne ziarno. Wniosek, jaki można z tego wyciągnąć, jest taki, że odpowiednia podaż błonnika pokarmowego pozwoli zapobiec zachorowaniu na raka jelita grubego!

Zalecenia do spożywania błonnika pokarmowego:

otyłość
cukrzyca
miażdżyca
kamica żółciowa
ogólnie pojęte zdrowe odżywianie, w przypadku zdrowych osób
nadwaga i otyłość
zaparcia

Mimo, że błonnik pokarmowy spełnia szereg ważnych funkcji jak wiązanie wody, odtruwanie, profilaktyka choroby uchyłkowej jelit i nowotworu jelita grubego, nie wszyscy mogą go jeść. Niestety są choroby, gdzie błonnik będzie niewskazany i mimo jego prozdrowotnych właściwości w przypadku tych konkretnych schorzeń, należy go unikać.

Przeciwwskazania do spożywania błonnika pokarmowego:

stany zapalne żołądka
stany zapalne trzustki
stany zapalne dróg żółciowych
stany zapalne jelit
nieswoiste zapalenie jelit
stany zapalne wątroby
nadmierna pobudliwość jelita grubego
wyrównane choroby nerek i dróg moczowych
stany niedoboru białka
stany niedoboru składników mineralnych
nieżyt przewodu pokarmowego
choroba wrzodowa żołądka
choroba wrzodowa dwunastnicy
zaburzenia układu krążenia
okres rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych
osoby w wieku starszym
ostry stan zapalny w przebiegu choroby uchyłkowej jelit

Jak widać powyżej, przeciwwskazań do spożywania błonnika pokarmowego jest sporo. Nie znaczy to jednak, żeby całkowicie zrezygnować z warzyw czy owoców oraz ziaren, ale odpowiednio je przygotować:

warzywa staramy się jeść bardzo młode lub gotowane, bez skórki
owoce jemy bardzo dojrzałe, bez pestek (maliny, truskawki) i bez skórki
grubsze kasze gotujemy do miękkości, można przecierać przez sitko
z pieczywa wybieramy graham lub orkisz
otręby pszenne wybieramy owsiane – błonnik w nich zawarty jest bardziej delikatny i rozpuszczalny w wodzie

Należy pamiętać, że w przypadku każdej choroby należy dowiedzieć się jakiego typu dietę powinno się stosować. Ogólnie pojęte zasady zdrowego odżywiania są tylko dla osób zdrowych.

Social media

Licznik

Błonnik pokarmowy - źródła w diecie, zapotrzebowanie i rola jaka pełni w organizmie