02.05.2018
|
Na zdrowie
Ból w kolanie i zwyrodnienia stawów - jak odbudować chrząstkę stawową i co, mimo, że polecane, bardziej nam szkodzi niż pomaga
Kto ma problem z bolącymi kolanami ręka do góry!
Wiem, wiem, sporo nas jest. Wiem też, że nie każdy ból kolana to wina „zjechanej” chrząstki, bo dochodzą jeszcze ścięgna, wiązadła i inne rzeczy, na których kompletnie się nie znam 😊
Wiem natomiast jak pomóc chrząstką! A pomagać trzeba, bo jak się je zużyje to wiecie co jest… po pierwsze wielki ból a potem - tak, tak, endoproteza. A tego mieć nie chcemy.
Także po pierwsze moi drodzy – nadwaga i otyłość. Chcesz ulżyć stawom? Zadbaj o prawidłową masę ciała poprzez odpowiednią podaż kalorii oraz ruch. Niestety kolejne nadprogramowe kilogramy obciążają wszystkie nasze stawy. Z czasem zaczynają boleć kolana, biodra, kręgosłup. Nie ma innej na to rady jak zadbanie o prawidłową dietę i prawidłową podaż kalorii.
Po drugie – brak ruchu. Na stawach jest maź (płyn maziowy). Gdy się nie ruszamy ta maź się nie rozprzestrzenia po stawie. Nie ruszając się, nie dbając o odpowiednią ilość ruchu, sprawiasz, że chrząstka, że tak to ujmę, wysycha. Rada jest na to taka, że należy się ruszać. Boli przy ruchu? Trudno, trzeba ruszać. Nie mówię o bieganiu, skokach i innych ćwiczeniach obciążających stawy, ale o pływaniu, jeździe na rowerze, spacerowaniu. Jeśli bolą cię stawy, bo się zastały, zacznij się ruszać! To z całą pewnością pomoże. Nie bój się tego bólu. Wiem, że czasem właśnie starach powstrzymuje nas przed tym, żeby zacząć się więcej ruszać. Jeśli nie jesteś pewny jakie ćwiczenia możesz wykonywać, udaj się do fizjoterapeuty. Pod jego opieką zadbasz o swoje stawy w kontrolowany, bezpieczny sposób.
Po trzecie – zbytnie ścieranie chrząstki stawowej. Dzieje się tak wtedy, gdy ruchu jest zbyt wiele. Chrząstka stawowa wyróżnia się stosunkowo niskim współczynnikiem tarcia. A im człowiek starszy tym chrząstka staje się mniej sprężysta. Z wiekiem może ona nawet zanikać! U sportowców, gdzie chrząstka i stawy są bardzo eksploatowane, dochodzi do uszkodzeń. A uszkodzenie chrząstki i brak jej odbudowania (brak czasu rekonwalescencji; przetrenowanie) powoduje, że chrząstka może się ścierać i zanikać, nawet w przypadku młodych osób! Dlatego należy dbać o prawidłową postawę w trakcie ćwiczeń i niewykonywanie ćwiczeń nad wyraz. A po przebytym urazie konieczny jest czas leczenia kontuzji!
Oczywiście wyżej wymienione przyczyny uszkodzenia chrząstek stawowych są tymi na które mamy wpływ. Przyczyną uszkodzenia chrząstki stawowej może być również choroba zwyrodnieniowa, czynniki wrodzone lub dziedziczne, czynniki nabyte (np. urazy, zapalenie stawu) oraz układowe (np. dna moczanowa czy RZS).
A teraz dieta
Chrząstka stawowa składa się z kolagenu typu II, nadającego chrząstce kształt oraz zapewniającego spoistość i trwałość mechaniczną, oraz mocno uwodnionej substancji podstawowej (substancja międzykomórkowa – matrix).
Aby chrząstka funkcjonowała prawidłowo należy więc dbać o prawidłową podaż białka, zwłaszcza pełnowartościowego!
Poniżej lista składników wskazanych w diecie dbającej o dobrą kondycję stawów:
-
Pełnowartościowe białko które znajdziemy w jajach, mięsie, rybach, soi, amarantusie i komosie ryżowej, a także w nabiale, czyli w mleku, serach, jogurtach, kefirach.
-
Produkty zawierające kolagen jak galaretki, golonki, kurze łapki, łapki wieprzowe, wywary z kości, wywary z głowy rybiej, chrząstki.
-
Witamina D, zarówno dostarczana w diecie poprzez spożywanie ryb morskich, sera żółtego, żółtek jaj i grzybów jak i ta syntezowana w organizmie poprzez kąpiele słoneczne. W tym punkcie należy jednak zwrócić uwagę na niskie nasłonecznienie w naszej strefie klimatycznej a także dzisiejszy tryb życia mało związany z siedzeniem na dworze. Dlatego albo świadome kąpiele słoneczne w ilości 2 godzin dziennie (pomijając godziny południowe) bez filtrów słonecznych albo suplementacja. Rzadko kiedy da się uzupełnić poziom witaminy D w organizmie poprzez samą dietę!
-
Kwasy tłuszczowe omega 3! To one łagodzą objawy RZS, zmniejszając ból i uczucie sztywności (o czym już pisałam w poście o kwasach tłuszczowych omega 3 ). Kwasy omega 3 mają również działanie przeciwzapalne, a to bardzo ważna kwestia, jeśli chodzi o choroby i zwyrodnienia stawów.
Te cenne kwasy tłuszczowe znajdziemy w rybach morskich, najlepiej tłustych, tranie, orzechach włoskich, migdałach, siemieniu lnianym, oleju z siemienia lnianego i w oleju rzepakowym.
-
Antyoksydanty – te cenne składniki powinny się znaleźć w diecie każdego z nas. Zapobiegają one mutacjom komórkowym i przeciwdziałają starzeniu organizmu. I nie rozpatrujmy tego tylko w kwestii wyglądu, śmiejąc się z kobiet wierzących w ich moc. Spowolnione starzenie to też chociażby ochrona przed przedwczesnym zanikaniem chrząstki stawowej! Przed utratą kolagenu! A gdzie znajdziemy antyoksydanty? W owocach i warzywach, w owocach jagodowych, ciemnych, w pomidorach, zielonej herbacie, orzechach. Dodatkowo witamina C, która również jest przeciwutleniaczem, wspomaga proces produkcji kolagenu! Dlatego należy dostarczać jej w diecie dużo. I w sposób ciągły.
-
Suplementy zawierające kwas hialuronowy, który jest jednym z głównych składników odpowiadających za kondycję stawów. Kwas ten jest w naturalny sposób produkowany przez organizm jednak z wiekiem jego produkcja jest coraz mniejsza. W organizmie zaczynają dominować procesy kataboliczne, czyli rozpadu, dlatego niektóre substancje należy podać w formie suplementacji. Niedobór kwasu hialuronowego sprawia, że lepkość płynu maziowego jest znacznie mniejsza (stawy zaczynają wysychać), a tarcie jest coraz większe. Oczywiście suplementacja w porozumieniu z lekarzem.
A oto lista produktów które bardzo niekorzystnie wpływają na stan chrząstki stawowej:
-
Oczywiście wszelkiego typu przetworzona żywność jak dania z papierka, słoika, chipsy z toną konserwantów, ulepszaczy, polepszaczy i innych aczy w składzie. Żywność pełna tłuszczy nasyconych oraz tłuszczy trans. Całe tego typu prozapalne jedzenie.
-
Fast foody, które również jak w powyższym punkcie są źródłem złych tłuszczy i konserwantów a także pustych kalorii sprzyjających nadwadze i otyłości. Tego typu jedzenie sprawia, że mniej się ruszamy, co również, jak napisałam powyżej, sprawia, że chrząstka stawowa ulega zniszczeniu.
-
Cukier! Czyli ciasta, ciastka, cukierki, wafelki, słodzone napoje… Cukier jest prozapalny! Powoduje również zaburzenia układu autoimmunologicznego, co może być przyczyną wielu chorób, również artretyzmu. Ponadto cukier sprawia, że organizm jest zakwaszony - przyczynia się do utraty wapnia, który jest odpowiedzialny również za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej.
I teraz ważna kwestia. Słyszeliście, że żeby dostarczyć kolagen trzeba jeść galaretki? Tak? Ale z całą pewnością nie chodzi o te sklepowe z papierka z toną cukru w składzie! Chcesz zjeść słodką galaretkę? Wymieszaj zblendowane owoce z żelatyną spożywczą. Daruj sobie chemiczne galaretki z papierka. I przede wszystkim nie dawaj ich swoim dzieciom!
-
Mocna kawa i herbata które przyczyniają się do utraty wapnia z organizmu, ale też ograniczają przyswajalność białka.
-
Parówki, pasztety, konserwy mięsne i wędliny (te ze złym składem – nie każde są takie) – tu znowu chodzi o tę chemię, którą dodają jak konserwanty i -acze.
-
Tłuste mięso oraz mięso z masowej hodowli.
Uwaga!
Kolagen w tabletkach który ma rzekomo wpływać na stan cery, redukując zmarszczki i uelastyczniając, w pierwszej kolejności powędruje do chrząstek stawowych! Tak to sobie organizm sprytnie wykombinował, że zawsze na pierwszym miejscu stawia swoje zdrowotne potrzeby. Inne kwestie tak, ale dopiero gdy uzupełni się niedobory.
Jeśli chodzi o zwyrodnienia stawów i RZS to bardzo dobre efekty w leczeniu przynosi dieta dr Dąbrowskiej, tzw. Posta Daniela. Jest to sposób żywienia oparty na jedzenia wybranych warzyw i owoców.
Uwaga!
Post Daniela to nie dieta odchudzająca! To żywienie mające na celu wyeliminowanie objawów poszczególnych chorób lub uzdrowienie organizmu. Na dłuższą skalę (powyżej 3 dni) stosujemy go pod ścisłą opieką lekarza. Można również skorzystać z ośrodków, które zajmują się leczeniem dietą dr Dąbrowskiej.
Kochani, dbajcie o swoje stawy, ponieważ muszą wam posłużyć jeszcze długie lata. Nie zostawiajcie dbania o siebie na starość, ponieważ wtedy może być już za późno.